Iskenderun Tarihçesi Kentin kurulusu tarih öncesi;devirlere dayanmaktadir. Karaagaç mintikasinda Telli köy adini tasiyan höyükte Mc. Evan`in buldugu bazi çanak çömlek parçalari buranin antik çag öncesi yerlesime açildigini göstermektedir. MÖ. 2000`li yillarda burada Hititler`e bagli Kadu Beyligi`nin kuruldugu bilinmektedir.(Kadu, Hitit`çe de körfez anlamina gelmektedir.) MÖ. 1200`lü yillardan önce Fenikeli`ler burada “Myriaydus” adiyla bir koloni kurdular. Burasi M.0. 1200`den sonra merkezi Reyhanli (Kuruluo) olan geç devir Hattini kralligina baglandi.
7. yüzyilda Türk asilli bir millet olan Hurriler`in eline geçen Iskenderun ve çevresi MÖ. 6. yüzyilda Perslerin eline geçmistir. Iskenderun gerçek anlamiyla MÖ. 333 yilinda, Asya seferine çikmis olan Büyük Iskender tarafindan kurulmustur. O zamanlar asil adi “Alexandreia” idi. Roma hakimiyeti basladiktan sonra, Iranlilarin istilasina ugrayan kalesi tahrip edilip, yeniden insa edilen sehrin adi Peutinger tabularinda bu bölgede cüzzam hastaligi yayilmis oldugu söylentileriyle “Alexandreia Scabiasa olarak gösterilmektedir. Nihayet yine düzeltme amaciyla 4. yüzyildan itibaren “Küçük Iskenderiye” de denilmistir. Kalesi muhtemelen Abbasi halifesi tarafindan yeniden insa ettirildi. Islam kaynaklarinda ismi Iskenderiye, Iskenderun`a olarak geçen sehir Dogu Roma Islam rekabeti sirasinda defalarca el degistirmis Büyük Selçuklu Devletine sonra Eyyubi ler`e geçmis, Birinci Haçli seferi sirasinda Tancrede tarafindan zapt edilmistir.(1907)Antakya Dukaliginin Misir Memlük Devleti tarafindan ortadan kaldirilmasi üzerine 14 ve 15. yüzyilda bu bölge Memlükler`in Halep valileri ve bazen de Dulkadirliler emirliliginin nüfuz sahasinda kalmis, nihayet 16. yüzyilin ilk yarisinda Osmanli hakimiyetine girmistir.
Osmanli yönetiminde seçkin bir hayat sürdüren Iskenderun ve çevresi 1607 yilinda Sadrazam Kuyucu Murat Pasa ile Celali Canbolatoglu arasinda Oruç ovasinda meydana gelen savas dolayisiyla hareketli olaylara sahit olmustur. 17. yüzyilin baslarinda ise Halep valisi Nasuh Pasa, bu günkü varyant yolu güzün deresi kanalinin kesistigi noktada hala bazi duvar kalintilarinin görüldügü kalenin insaatini baslatmistir. Ayni zamanda, Iskenderun, Osmanli Imparatorlugu zamaninda ticari ve stratejik özelligini giderek arttiran bir yogunlukla sürdürdü. Özellikle Dogu Akdeniz ticaretinde önemli bir liman vazifesi gören sehir, Orta Dogu ile olan ithalat ve ihracatta yerini almistir.
Kaynak: http://www.bilkent.edu.tr/~jaled/hatay.html
